تأخیر در رشد گفتار و زبان / چه راه هایی برای درمان این مهم پیشنهاد می شود ؟!

[quote bgcolor=”#ffffff” arrow=”yes”]تعدادی از کودکان اصطلاحا دیر تر از سن طبیعی شروع به صحبت کردن می نمایند و برقراری ارتباط و سایر جنبه های زندگیشان به تاخیر می افتد !
راه چاره چیست ؟ چه راه هایی برای درمان این مهم پیشنهاد می شود ؟![/quote]

تأخیر در رشد گفتار و زبان

طی نمودن مراحل رشد در سنین خاصی انجام می‌شود و هر گاه کودکی در سن بخصوصی به مراحل رشد مربوط به آن سن نرسد این مسئله به عنوان تأخیر رشد تعبیر می‌‌شود. در مورد گفتار و زبان باید گفت که کودکان تمام نقاط جهان مراحل مشخصی را در رشد گفتار و زبان می‌گذرانند که به ترتیب شامل اولین گریه‌های نوزاد، صداسازی‌های تصادفی و بازی گونه، تولید تصادفی سیلابها، درک و بیان کلمات، بیان عبارات دو کلمه‌ای، درک و بیان جملات ساده، درک و بیان جملات پیچیده و در نهایت درک و بیان الگوهای گفتاری بزرگسالان است.
این مراحل رشد زبان و گفتار ممکن است به دلایل مختلفی از جمله، محروم بودن کودک از تحریکات کلامی لازم برای الگوسازی و تقلید، عقب ماندگی ذهنی، تأخیر در رشد حرکتی، دو زبانه بودن خانواده، کم شنوایی، علل ژنتیکی با تأخیر مواجه شود. در این هنگام والدین کودک باید جهت بررسی علل تأخیر زبانی و گفتاری کودک به یک گفتار درمان مراجعه کنند تا ضمن تشخیص علت تأخیر، روشهای درمانی و اقدامات لازم را انجام دهد.
مداخله زودهنگام گفتار و زبان می‌تواند به کودکان کمک کند که درروابط بین فردی،خواندن و نوشتن، در آینده موفق‌تر باشند.

– شایع‌ترین شکل گفتار نامفهوم، نوک زبانی صحبت کردن است .

نباید تأخیر در رشد گفتاری را با تأخیر در یاد گرفتن صحبت کردن به طور قابل فهم اشتباه کرد. تأخیر در رشد گفتاری به معنی تأخیر در شروع بیان کلمات با معنی به صورت تکی و پس از آن کنار هم گذاشتن دو یا سه کلمه بامعنی است. تکلم به صورت قابل فهم پدیده‌ای است که به‌تدریج ظاهر می‌شود و نقایص کلامی خفیف در کودکان خردسال بسیار شایع است.

علل عقب ماندگی گفتاری

شایع‌ترین شکل گفتار نامفهوم، نوک زبانی صحبت کردن است. این مرحله‌ای است که بسیاری از اطفال هنگامی که شروع به صحبت کردن می‌کنند، آن را طی می‌کنند. علت آن، بیرون زدن زبان از بین دندان‌ها در زمان تلفظ حرف «س» است و تقریباً همیشه بدون درمان از بین می‌رود، ولی شما می‌توانید با متوجه ساختن کودک نسبت به زبانش و حرکات آن با دادن غذاهایی به او که نیاز به لیسیدن یا مکیدن دارند، به فرزند خود کمک کنید دچار این نقیصه نشود.

احتمالاً شایع‌ترین علت تأخیر در رشد گفتاری عبارت است از صحبت نکردن با کودک، آواز نخواندن برای او، و بازی نکردن با او. همه کودکان به طور طبیعی تمایل دارند در فعالیت‌های بزرگ‌ترها شرکت کنند و اگر شما زیاد با کودکتان حرف بزنید، تمایل بسیار زیادی برای شرکت در گفت‌وگو با شما خواهد داشت. این یکی از بهترین راه‌های تسریع رشد گفتاری است.

قبل از این‌که از تأخیر رشد گفتاری کودکتان نگران شوید، از شوهر و اعضای خانواده‌تان بپرسید با چه سرعتی شروع به حرف زدن کرده‌اند، زیرا غالباً تأخیر در رشد گفتاری علت موروثی دارد.

به یاد داشته باشید که دخترها معمولاً زودتر از پسرها صحبت می‌کنند و دو زبانه بودن سبب تأخیر گفتار نمی‌گردد.

کودکانی که دیر زبان باز می‌کنند به طور کلی در خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که در آن‌ها بی‌ثباتی عاطفی بیشتر، میل به کمال‌گرایی افزون‌تر، والدینی که فعالیت‌ها و استقلال کودک را محدود می‌کنند و تقریباً همیشه نوعی حمایت‌گری مفرط دیده می‌شود. این نوع خانواده مولد سردرگمی و تنش است. نارضایتی و انتقاد والدین نیز می‌تواند سبب عقب افتادن رشد گفتاری شود و نیز خیلی وقت‌ها با تولد یک کودک جدید، گفتار کودک با اشکال مواجه می‌شود.

در مورد کودکانمان بیشتر بدانیم !

مراحل اولیه مهم در رشد زبانی با ارائه سن متوسط بر حسب ماه
– بیانگری شنیداری
به آهستگی صدا در می‌آورد (۳ ماه)
در پاسخ به شما صدا در می‌آورد (۲ ماه)
می‌خندد (۴ ماه)
حباب تولید می‌کند (۷ ماه و ۳ روز)
هجاهای تکی را زیر لب زمزمه می‌کند (دادادادا) (۱۰ ماه)
زمزمه چندهجایی (۱۰ ماه و ۸ روز)
ماما / بابا می‌گوید ولی نه در جای درست (۱۰ ماه)
ماما / بابا با کاربرد صحیح ( ۱۴ ماه)
اولین کلمه غیر از ماما / بابا ( ۱۷ ماه)
چهار تا شش کلمه مختلف (۲۳ ماه)
دو یا چند نیاز را به زبان می‌آورد (۲۰ ماه)
جملات دو کلمه‌ای (۲۳ ماه)
۵۰ کلمه جداگانه یا بیشتر (۲۵ ماه)
هر نوع استفاده از «من» یا «تو» ( ۲۸ ماه)
از حروف اضافه استفاده می‌کند (۳۴ ماه)
گفت‌وگوهای کوتاهی انجام می‌دهد (۳۴ ماه)
نام و کاربرد دو شیء را می‌گوید (۳۴ ماه)
استفاده درست از ضمیر «من» (۳۶ ماه)

علی ملازاده – پاتولوژیست و متخصص گفتار و زبان و بلع – از دانشگاه توانبخشی تهران