کاندیدای برنده مجلس یازدهم از پیرانشهر خواهد بود یا از سردشت؟

[quote bgcolor=”#eaeaea” arrow=”yes”]پیرانشهر رووداو- با نزدیک شدن به انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، تکاپوی کاندیداهای دو شهرستان پیرانشهر و سردشت نیز افزایش یافته و گمانه زنی ها در خصوص برنده این دوره انتخابات در میان مردم نیز افزایش یافته است. با توجه به دو قطبی بودن انتخابات در شهرهای پیرانشهر و سردشت، یک سوال کلیدی و همیشگی میان مردم این است که برنده این دوره از انتخابات از پیرانشهر خواهد بود یا از سردشت. در این متن سعی کردیم با یک تحلیل آماری ساده به آن پاسخ دهیم.[/quote]

در دوم اسفند سال جاری یازدهمین انتخابات در شهرهای پیرانشهر و سردشت برای تصدی صندلی مجلس و انتخاب یازدهمین نماینده دو شهرستان برگزار خواهد شد.

از هر شهر سه نفر!

در ده دوره گذشته ۷ نفر از این دو شهر توانسته‌اند به مجلس راه یابند که سهم هر کدام از این دو شهر ۳نفر می‌باشد و در دوره هشتم یک‌ نماینده غیربومی و اهل بانه (علی پرتوی) بر کرسی مجلس به نمایندگی از این دو شهر نشسته است.

در میان نمایندگان حاضر در مجلس محمد کریمیان با ۳ دوره (دوره های سوم، چهارم و هفتم) بیشترین سابقه را دارد و پس از آن دکتر رسول خضری دو دوره متوالی (دوره های نهم و دهم ) در مجلس حضور داشته است و غیر از این دو کسی نتوانسته بیش از یک دوره نماینده مجلس شود.

همچنین تاکنون هیچ کاندیدی نتوانسته بیش از دو دوره متوالی در مجلس حضور داشته باشد و سه دوره حضور کریمیان در مجلس نیز متوالی نبوده است.

سردشت پیشتاز تعداد نماینده در مجلس!

تاکنون ۵ بار نامزد سردشت در انتخابات انجام شده در این دو شهر به مجلس راه یافته و ۴ بار نیز نامزدهای پیرانشهری توانسته‌اند مردم این دو شهر را مجاب کنند که به آن‌ها رای دهند و بیشترین آرا را بدست آورند و یک دوره نیز نامزدی غیربومی و اهل بانه برنده انتخابات بوده است.

از شهرستان سردشت احمد علیپور (اولین دوره با ۵۱درصد آرا)، قادر شریف‌زاده (سومین دوره با ۳۵درصد ارا)، محمد کریمیان در دوره چهارم با ۳۳درصد آرا، دوره پنجم با ۴۸درصد آرا و دوره هفتم با ۳۵ درصد آرا) توانسته اند به مجلس راه یابند.

از شهرستان پیرانشهر نیز مصطفی قادری (دومین دوره در میاندوره با ۴۹درصد آرا)، حاصل داسه (دوره ششم با ۲۹ درصد آرا) و رسول خضری (دوره نهم با ۴۵ درصد آرا و دوره دهم با ۲۵ درصد آرا) توانسته اند به مجلس راه یابند.

برتری پیرانشهر در جمعیت!

نکته مهم در انتخابات های مجلس گذشته که در این دو شهرستان برگزار شده این بوده است که به دلیل جمعیت بالاتر سردشت در دهه های اول انقلاب، معمولا آرای سردشت تعیین کننده بود در حالی که با نزدیک شدن به دهه های هشتاد و نود به دلیل افزایش ناگهانی جمعیت پیرانشهر، آرای دو شهرستان به هم نزدیک شده و در پنج دوره اخیر این آرای شهرستان پیرانشهر بوده که تاثیرگذارتر بوده است و در این دوره نیز پیرانشهر آرای بیشتری نسبت به سردشت دارد. در واقع از دور ششم به بعد آرای پیرانشهر بوده که نماینده دو شهرستان را تعیین کرده و حتی دوره هفتم که کریمیان از سردشت در مجلس حضور پیدا کرد، به دلیل نبود کاندید رقیب جدی در پیرانشهر توانست به مجلس راه یابد.

نگاهی به آمار و اتفاقات انتخابات های گذشته نشان می دهد از دور ششم که حاصل دادسه از پیرانشهر نماینده مجلس شد یعنی همان سال هایی که شروع رشد جمعیت پیرانشهر رقم خورد، اتفاقات پیرانشهر تاثیرگذارتر بودند به نحوی که همانطور که اشاره گردید در دور هفتم کریمیان به دلیل نبود رقیب جدی در پیرانشهر توانست به مجلس راه یابد و در دور هشتم علی پرتوی با آرای فراوان مردم پیرانشهر که به یک باره و پس از اتفاقات عجیبی که در یک شب اتفاق افتاد، به مجلس راه یافت و در دوره های نهم و دهم نیز رسول خضری با تفاوت آرای قابل ملاحضه و با وجود رقیبانی قدر در پیرانشهر توانست به مجلس راه یابد.

بر طبق آمار سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت شهرستان پیرانشهر ۱۳۸هزار و ۸۶۴ نفر و جمعیت شهرستان سردشت ۱۱۸ هزار و ۸۴۹ نفر بوده که تفاوتی حدودا ۲۰ هزار نفری دارند.
همچنین جمعیت بالای ۱۸ سال پیرانشهر که مجاز به شرکت در انتخابات هستند، حدودا ۹۰ هزار نفر هستند درحالیکه این امار در سردشت تنها ۷۷هزار و ۵۰۰ نفر می باشند که در این آمار نیز جمعیت مجاز به رای دادن در پیرانشهر حدود ۱۳ هزار نفر بیشتر است.
همچنین براساس همین آمار جمعیت شهری که معمولا در انتخابات ها مشارکت بیشتری دارند و تاثیرگذارترند، در پیرانشهر بیشتر از سردشت است به نحوی که جمعیت شهری پیرانشهر ۹۶ هزار نفر و جمعیت شهری سردشت ۶۸ هزار نفر می باشد که تفاوتی ۲۸ نفری دارد.
۹۲ هزار نفر از شهرستان پیرانشهر باسواد هستند درحالیکه این میزان در سردشت تنها ۸۰ هزار نفر می باشد.
اما جمعیت تحصیلکردگان دو شهرستان تفاوت کمی با هم دارند و پیرانشهر ۹۷۵۰ تحصیلکرده دانشگاهی و سردشت ۹۳۶۳ تحصیلکرده دانشگاهی دارد.
با استناد به آمار ارائه شده و اینکه بخشی از جمعیت بخش وزینه سردشت با تمرکز بیشتر بر شهر میراباد و روستاهای اطراف آن، ارتباط نزدیکتری با شهرستان پیرانشهر دارند و معمولا در انتخابات های گذشته همواره حدودی نیمی از آرای این بخش به کاندیدای پیرانشهری اختصاص یافته، می توان انتظار داشت کفه ترازو در انتخابات یازدهم به نفع پیرانشهر سنگینی کند.
عامل دیگری که کاندیداهای سردشتی را تضعیف می کند، چند دستگی در این شهرستان است. شهرهای سردشت، ربط، میراباد و نلاس هر کدام دارای طیف های فکری و قومی متفاوتی هستند که به سختی کنار همدیگر قرار می گیرند درحالیکه جمعیت پیرانشهر با وجود حضور سه طیف پیران، مامش و منگور، به نسبت یکپارچه در انتخابات ها شرکت می کنند و این طیف بندی ها در پیرانشهر چندان موضوعیت ندارد.
نکته قابل ذکر دیگر جمعیت پراکنده روستایی در شهرستان سردشت است به گونه ای که بخش مهمی از جمعیت این شهرستان در روستاهای بزرگ با فاصله دور از شهر سردشت زندگی می کنند که این پراکندگی، تجمیع آرا را در این شهرستان سخت کرده است.

در این متن با اشاره به امار و ارقام سعی شد تا تحلیلی ساده از وضعیت انتخابات دو شهرستان ارائه شود که متاسفانه تقریبا در تمامی دوره های گذشته شاهد فضای دو قطبی بوده و این دوره نیز از این قاعده مستثنی نخواهد بود و شاید تنها راه چاره برای حل این مشکل، تفکیک نماینده دو شهرستان از یکدیگر است که باتوجه به قوانین مجلس، این موضوع نیز در آینده نزدیک بعید به نظر می رسد.

مصطفی اقبال