شهردار خوب شرایط حداقلی و طلایی، یادداشتی از طاهر ابوبکری

شهردار خوب شرایط حداقلی و طلایی
اکنون که در آستانه ورود شوراهای انتخابی دوره پنجم شوراهای شهر و روستا در کشور هستیم و قانوناً همزمان با اتمام دوره شورا؛ دوره شهرداری شهردار منتخبشان هم تمام می شود و متعاقب ورود اعضای جدید اصلی ترین وظیفه آنها، انتخاب شهردار خوب می باشد.
اما برای این انتخاب مهم و تأثیرگذار باید ابتدا تعریف جامعی از شهردار داشته باشیم و سپس ویژگی های یک شهردار مناسب برای اوضاع اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی هر شهر را شناسائی کنیم.
شهردار به تعریف لغوی کسی است که شهر را در اختیار دارد و در دانشنامه جامع، شهردار را اینگونه تعریف نموده اند: به نگهبان یا گردانندهٔ شهر، شهردار یا شارمند گویند.
بر اساس معانی رایج در ایران، شهرداری نهادی است عمومی، غیردولتی، محلی و خودکفا. یعنی همانند دیگر نهادهای دولتی از بودجهٔ دولتی استفاده نمی‌کند و باید دارای درآمد محلی برای اداره خود باشد که این درآمد توسط شورای اسلامی شهر به تصویب رسیده و در قالب عوارضات متعلقه از مردم اخذ می‌گردد.

شهردار خوب چه کسی ست؛ و داراى چه ویژگى هایى باید باشد؟ اینها اولین و اساسی ترین پرسش هایى است که شوراهاى شهرى بعنوان منتخبان مردم در آغاز با آن مواجه مى شوند و انتخاب درست این گزینه بعنوان بازوی اجرایی اعضای شورای شهر می تواند درصد بالایی از موفقیت را برای دوره شورایی آنها تضمین کند.
شهردار کسى است که خود منتخب افراد منتخب مردم یک شهر است و مشروعیت اداره امور شهر را به واسطه رأیى که مردم به اعضاى منتخب خود در شهر مى دهند، به دست مى آورد. بنابراین باید بتواند شهر را با مدیریت شورایى اداره کند. براى این امر، وى باید به این نوع مدیریت باور داشته باشد و نه تنها شهر را متناسب با دیدگاه و خواسته هاى نمایندگان مردم در شورا اداره کند، بلکه با همراهى و همفکرى شورا، امکان حضور مؤثر مردم را در اداره امور شهر فراهم سازد، به گونه ا ى که شهر در اختیار مردم قرار گیرد و پروژه هاى عمرانى و فعالیت هاى خدماتى در پاسخ به نیازهاى واقعى مردم شهر تعریف و اجرا شوند.
شهردار باید کسى باشد که هدف مدیریت شهرى را توسعه بداند، نه عمران و نه ارائه خدمات بیشتر. توسعه با مشارکت مردم امکانپذیر خواهد بود و توسعه با آگاهى و دانایى مردم نسبت به حقوق شان و تکالیفشان در قبال اداره امور شهر محقق مى شود.حال براساس تجربیات حاصله از شهرداریهای موفق کشور و تجربه های کمتر موفق شهرمان پیرانشهر، چه ویژگیها و معیارهایی را باید برای متقاضیان تصدی این پست در نظر گرفت تا حداقل در اولین تصمیم گیری خود و در ابتدای دوران چهار ساله افتخاری شورای شهر، مورد بازخواست و انتقاد گروه های خاصی از جامعه قرار نگیرند و دوران مدیریتی و نظارتی خود بر شهرداری و شهر را با آرامش خاطر نسبی شروع کنند.
براساس بررسیها، مطالعات و تجربیات نگارنده، ویژگیهای زیر را میتوان بعنوان شرایط حداقلی و طلایی برای هر یک از متقاضیان تصدی پست شهرداری پیرانشهر در نظر گرفت:

شرایط حداقلی شهردار خوب:

۱٫ «حسن شهرت» و سابقه روشن در «پاکدستی» با هدف جذب اعتماد عمومی
۲٫ قائل به «شفافیت» در اداره شهر با انتشار رسمی ریزاقدامات و معاملات شهرداری
۳٫ «متعهد به پاسخگویی» و استقبال از حسابرسی مراجع بالادست و شهروندان
۴٫ «شناخت عمیق» از مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، شهرسازی، درآمدی و مدیریتی شهر پیرانشهر و ادارات بالادست استانی
۵٫ «تجربه و قدرت مدیریتی» برای حل مسائل پیچیده شهر علی الخصوص حاشیه نشینی و ایجاد منابع درآمدی پایدار برای شهرداری، توزیع نامتوازان خدمات در سطح شهر و …
۶٫ اعتقاد داشتن به « اصل برنامه ریزی ، مدیریت شورایی و شهروند محور»
۷٫ متعلق نبودن به عشیره خاصی بمنظور داشتن نگاه یکسان و بدور از هرگونه تعصب به تمامی مناطق شهری، در راستای کاستن از حساسیتها در جامعه چند فرهنگی پیرانشهر

شرایط طلایی شهردار خوب:

۱٫ ارتباط مناسب، تعامل قوی و «هماهنگ با ادارات دولتی» برای رایزنی موثر در مسیر وصول مطالبات شهر در مرکز استان و پایتخت کشور(با توجه وضعیت بحرانی پیرانشهر به لحاظ مهاجرپذیری ، رشد جمعیت و رشد نامتوزان فیزیکی شهر داشتن ارتباط موثر ضروری می باشد).
۲٫ «جسارت» برای توقیف پروژه های خوش رنگ و لعاب اما غیر ضرور و پر هزینه در شهر
۳٫ اشرافیت نسبی به ابزارهای مالی نوین و توان استفاده از ظرفیتهای نهفته پیرانشهر برای تأمین و ایجاد منابع پایدار درآمدی برای شهرداری
۴٫ داشتن تخصص «شهرسازی ، برنامه ریزی شهری، مدیریت شهری، اقتصاد» و سابقه کار در این حوزه ها
۵٫ تجربه کار در مدیریت شهری و دستگاه های موازی
۶٫ آشنایی با روشهای نوین جذب سرمایه گذار و مشارکت دادن بخش خصوصی در اجرای پروژه های مشارکتی
۷٫ تلاش در راستای واقعی سازی نرخ عوارض و مالیات های شهری و الکترونیکی کردن تمامی فرآیندها(تنها در این صورت است که هیچ پستی در شهرداری برای هیچ شخصی جذابیت نخواهد داشت و همه پستها همسان خواهند بود).