آیا دعا کردن و قرآن خواندن، بر روند سلامتی بیماران تاثیر می گذارد؟/ یادداشتی از مراد یوسفی نویسنده و استاد دانشگاه

آیا دعا کردن و قرآن خواندن، بر روند سلامتی بیماران تاثیر می گذارد؟

پاسخ:

الف)

بله، ما مسلمان ها به تاثیر دعا و تلاوت قرآن، بر بیماری باور داریم…

مکانیسم تاثیر چگونه است؟

۱٫ «شخص بیمار»، وقتی قرآن می خواند یا دعا می کند، روحیه اش بسیار تقویت می گردد و «استرس های ویرانگر» از او دور می شود… همین آرامش بر فعل و انفعالات شیمیایی درون بدن او تاثیر می گذارد. (خوب دقت کنید عزیزان، «تاثیر می گذارد») تاثیر گذاشتن، با شفای ۱۰۰ درصد هر نوع بیماری با تلاوت قرآن تفاوت دارد… (معمولاً مخالفان این استنباط های نادرست را انجام می دهند، ان شاء الله تا آخر متن را بخوانید)

آیا این ادعا پشتوانه ی علمی هم دارد؟

بله، مقالات علمی متعدد از تاثیر استرس بر سیستم ایمنی بدن سخن گفته اند… به عنوان نمودنه کتابخانه ی ملی پزشکی ایالات متحده ی آمریکا، در یکی از مقالاتی که در اکتبر ۲۰۰۸ منتشر نموده مفصلاً مقوله ی تاثیر استرس بر ایمنی بدن را شرح داده است(تاریخ انتشار، اکتبر ۲۰۰۸):

جهت مطالعه ی مقاله، عبارت زیر را سرج نمایید:

Life Event, Stress and Illness/ Mohd. Razali Salleh

در قسمتی از مقاله می خوانیم:

“همه استرس ها تأثیر منفی ندارند. مطالعات نشان داده استرس کوتاه مدت باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود ، اما استرس مزمن تأثیر قابل توجهی در سیستم ایمنی دارد که درنهایت منجر به ایجاد بیماری می شود.”

وقتی استرس فراوان و مزمن در شرایط سلامتی بیماری زا است، طبعاً برای بیماران به مراتب مضر تر است و سیستم ایمنی بدن آنها را با تشویش مواجه می نماید… دعا کاری می کند که این استرس ها برطرف شوند، چون شخص دعا کننده به خالق کائنات تکیه می دهد…
باز هم تکرار میکنم، رفع استرس یکی از پله های رسیدن به بهبودی است و قرار نیست کسی که استرسش برطرف شده، نیازمند دارو، جراحی و … نیز نباشد.

۲٫ «شخص بیمار»، وقتی قرآن می خواند یا دعا می کند، اگر دعایش قبول شود، وقتی می خواهد به دکتر مراجعه نماید، خداوند دکتری که برای او مناسب تر باشد را به ذهنش الهام می کند تا پیش او برود، همچنین بهترین تشخیص را به ذهن آن دکتر الهام می نماید…
طوری که سبب اتخاذ شده (به دکتر رفتن) بیشترین بهره وری را برای آن شخص داشته باشد…

۳٫ «شخصی که هنوز بیمار نشده»، دو حالت برای بیمار شدنش وجود دارد:

حالت اول:

خودش با اختیاری که دارد، عوامل بیماری زا را دریافت می کند، مثلا با شخصی دست می دهد که می داند یک بیماری ویروسی خطرناک دارد، یا مریض است. یا می داند هوا سرد است، ولی لباس گرم نمی پوشد، می داند سیگار برای سلامتی ضرر دارد ولی باز هم…

حالت دوم:

گاهی اوقات شخص احتیاط هم می کند، اما از مجرایی که روحش هم خبر دار نیست، عامل بیماری زا به بدنش سرایت می کند… مثلا دست زدن به دستگیره ای که نمی داند بیماری زا است…
والله اعلم، طبق آنچه بنده از مقوله ی تاثیر دعا بر قضا و قدر فهمیده ام، وقتی شخص دعا می کند که پروردگارا مرا از شر فلان بیماری محفوظ بفرما… (اگر دعایش قبول شود) عامل وابسته به اختیار که هیچ (چون خودش اینگونه خواسته است)، اما در زمینه ی عوامل غیر وابسته به اختیار، خداوند کاری می کند که او مریض نشود… مثلا وقتی می خواهد دستگیره ی آلوده را بگیرد (بدون آنکه بداند آلوده است) خداوند اتفاقی پیش می آورد که آن دستگیره را لمس ننماید… مثلا شخصی او را صدا می زند… یا مسیرش را عوض می کند و… در نتیجه بیمار نمی شود.

پس در حالت های سه گانه ی فوق، دعا بر بهبود بیماری، یا جلوگیری از بیمار شدن تاثیر دارد…

ب)

عزیزان و بزرگواران ما باید بدانیم، شفا به دست خداوند متعال است و تنها کاری که می توانیم انجام دهیم فراهم نمودن «اسباب» است.
حال، «استفاده از دارو» یکی از سبب ها است و «دعا کردن»، سببی دیگر… اگر سطور گذشته را به دقت مطالعه نموده باشید، می دانید که هر کدام کار خود را انجام میدهد و نباید تصور کرد، با دعا از دارو بی نیاز می شویم یا با مراجعه به بیمارستان، از توکل و دعا بی نیاز خواهیم شد!
هر کدام در جای خود تاثیر گذار است، به بیانی ساده تر؛ دارو قسمت مادی ماجرا را پوشش می دهد و دعا قسمت متافیزیکی آن را…

ج)

متاسفانه در خصوص موضوع فوق، هم افراط دیده می شود و هم تفریط…

عده ای چنان غرق در معنویات شده اند که تصور می کنند با دعا کردن همه چیز حل می شود …در حالی که این تفکر اشتباه است و اسلام هرگز چنین چیزی نفرموده است (افراط)
عده ای هم چنان در لوازم و اسباب دنیای مادی غرق شده اند، که فراموش کرده اند قدرت برتر جهان الله متعال است نه تکنولوژی و جهان پزشکی… و گاها حرف های بسیار ناردستی بر زبان می آورند (تفریط). این افراد نمی دانند اگر تمام پزشکان دنیا جمع شوند، کافیست خداوند نخواهد… بی شک هیچ شفایی در کار نخواهد بود…

اما خداوند خود فرموده:

وأَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ (نجم، ۳۹)

و این‌که براى انسان جز آنچه تلاش کرده، (بهره دیگرى) نیست.

و در اکثریت موارد (مگر موردی که خداوند خود نخواهد) دنیای اسباب پاسخگو است، چون قوانین جهان را این گونه تنظیم نموده است…

د)

در پایان به این جملات کلیدی توجه بفرمایید:

۱٫ «دعا» جای «تنبلی» و «عدم اقدام» را نمی گیرد.

۲٫ دعا «برکت دهنده» به «حرکت های ماست» و در صورت قبولی کاری می کند که حرکت ما ثمر بخش باشد… (اما اگر حرکتی نباشد! چه برکتی!)

۳٫ بعد از آنکه نهایت تلاش اصولی خود را انجام دادیم و به نتیجه نرسیدیم، (اگر دعا کنیم، در صورت صلاح دید خداوند…) در همان جهان اسباب، سبب های تازه ای ایجاد می گردد…

محتاج دعاهای خیر شما…