سوم بهمن سالروز درگذشت استاد و هنرمند نامدارکُرد شادروان محمد ماملی

امروز، سوم بهمن سالروز درگذشت استاد و هنرمند نامدارکُرد شادروان محمد ماملی
محمد ماملی فرزند سعید ماملی(از خوش‌صدایان معاصرِ وفایی، شاعر عارف مهابادی) در سال ۱۳۰۴ در شهر مهاباد زاده شد. محمد ماملی در طول حیات خود با ۵۴ سال سابقهٔ هنری، بیش از ۳۰۰ ترانه اجرا کرد
وی در سال ۱۳۷۶  به بیماری فراموشی (آلزایمر) مبتلا شد و در سال ۱۳۷۷ درگذشت

محمد، فرزند سعید، فرزند علی، در سال ۱۳۰۴ خورشیدی در محلهٔ “خڕێ” در شهر مهاباد زاده شد. روان‌شاد سعید ماملی، پدر محمد، از خوش‌صدایان معاصرِ وفایی، شاعر عارف مهابادی بوده و بیشتر اشعار وفایی را با صوت دلنشین خود خوانده‌است. سعید ماملی دارای پنج فرزند به نام‌های حسین، محمد، مطّلب، حسن و جعفر بوده که حسین سال‌ها قبل بدرود حیات گفته و می‌گویند خوش‌صوتی او کم‌نظیر بوده‌است. خانوادهٔ ماملی به‌طور عموم صدای خوب و دلنشینی دارند. محمد ماملی در سال ۱۳۱۷ خورشیدی نخستین آهنگ خود را اجرا کرد و تا سال ۱۳۷۱، با ۵۴ سال سابقهٔ هنری، بیش از ۳۰۰ ترانه اجرا کرد. محمد ماملی در سال ۱۳۴۲ سفری به قلعه دزه و سلیمانیه کرد و چند ترانه را در آنجا اجرا و ضبط نمود.

کتابی با عنوان بازی بێریان: ژیان و گۆرانی‌یه‌کانی موحه‌ممه‌د ماملێ (جلد اول، محمد حسن احمد، بغداد، چاپخانهٔ الحوادث، ۱۹۸۳) درمورد محمد ماملی به چاپ رسیده‌است که در آن تعداد ترانه‌های اجراشده توسط این هنرمند بیش از ۷۰۰ نوشته شده‌است. شعر تعدادی از ترانه‌های او توسط حاج هاشم نانوازادگان سروده شده‌است که متأسفانه در کتاب مذکور نامی از سرایندهٔ اشعار مربوط به حاج هاشم برده نشده و نوشته شده شعر این آواز برگرفته از فولکلور است.

محمد ماملی چند ترانهٔ دوصدایی هم با روان‌شاد ملا حسین عبدالله‌زاده اجرا کرد. ملا حسین در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۰۶ شمسی در قریهٔ اگریقاش (ایندرقاش) از توابع مهاباد به دنیا آمده بود و از ۱۴سالگی کار خوانندگی را شروع کرد و در طول عمر خود بیش از ۵۰۰ آواز و ترانهٔ مختلف اجرا کرده بود. ملا حسین چون از خانوادهٔ روحانی بود، متأسفانه بااینکه از نعمت سواد محروم بود، عنوان «ملا» را داشت.

هنرمند محمد ماملی از خوانندگان مشهور و تراز اول موسیقی کردی به حساب می آید. از محمد ماملی ۲۰۰۰ آواز همچون میراثی گرانبها برای ما به جای مانده است .

ماملی یکی از شناسنامه‌های موسیقی کردی محسوب می شود.

وی فردی بسیار محبوب در میان مردم مهاباد و کل کردستان بود که تمام عمر خود را در میان آنان و برای آنها گذراند.

بیشتر آثار وی بر این چهار سبک خاص موسیقی کردی بود :

۱٫ بیت
۲٫ گورانی
۳٫ قه تار (همان شیوه گاتا یا گاتها در آیین زرتشت)
۴٫ حه یران

در اواخر سال۱۳۷۲ خورشیدی محمد ماملی به بیماری فراموشی (آلزایمر) مبتلا شد و در بهمن ماه سال ۱۳۷۷ درگذشت. او در مقبرهالشعرای مهاباد با حضور جمعیت زیادی در کنار آرامگاه استاد محمد قاضی، مترجم نامدار، به خاک سپرده شد.

روحش شاد و یادش گرامی